Fryderyk Chopin

Gatunki

Polonezy

Wczesne polonezy, nawiązujące do popularnych wówczas w Warszawie utworów Ogińskiego, wydane zostały dopiero po śmierci kompozytora (9 utworów dziecięcych i młodzieńczych „op. posth.” = wydane pośmiertnie). W latach dojrzałych Chopin opublikował siedem polonezów, które są już zupełnie inne: bardzo dramatyczne i rozbudowane.

Polonezy cis-moll i es-moll op. 26, skomponowane wkrótce po klęsce powstania listopadowego, oddają tragiczną atmosferę, w jakiej powstawały. Polonez A-dur op. 40 z racji uroczystego charakteru nazwano „wojskowym”; stosunkowo często opracowywano go na orkiestrę, gdyż jest to jeden z nielicznych utworów Chopina poddających się transkrypcji. Nastrój nieomal triumfalny stwarza najpopularniejszy, wirtuozowski Polonez As-dur op. 53. Od stylizowanego tańca najbardziej oddala się Polonez-Fantazja As-dur op. 61. Niektóre tematy w Polonezie-Fantazji w ogóle nie mają związku z tanecznym rytmem. Przypominając swobodną fantazję o złożonej „fabule uczuciowej”, utwór ten zasługiwałby na miano „poematu symfonicznego” na fortepian., charakteryzuje te niezwykle ważne utwory w dorobku Chopina D. Gwizdalanka.

Mazurki

Chopin skomponował 57 mazurków, w nieznany wcześniej sposób nawiązując w nich do muzyki ludowej z Mazowsza.

Pierwowzorem Chopinowskiej stylizacji były trzy rodzaje tańców: zamaszysty mazur, szybki, wirujący oberek i powolny, melancholijny kujawiak. Tę ostatnią, „dworkową” wersję, kompozytor lubił najbardziej. Zazwyczaj przekształcał ją w taki sposób, że stawała się liryczną, bardzo osobistą, refleksyjną miniaturą odległą od jakichkolwiek związków z popularną „piosnką”.

Nokturny

Chopin napisał 21 nokturnów. Są to liryczne, melodyjne miniatury. Najwcześniejsze są jeszcze dość sentymentalne, późniejsze są wyrazowo coraz bardziej urozmaicone. Na ich melodię szczególnie wpłynęło bell canto, gdyż Chopin był wielbicielem włoskiej opery, zwłaszcza Belliniego. Kantylenę oplata w nich kunsztowna ornamentacja.

Scherza

Chopin napisał w późniejszych latach 4 Scherza. Wbrew tytułowi, są one raczej poważne, a nawet dramatyczne. Najpoważniejsze jest Scherzo h-moll op. 20, napisane podobno w okresie powstania listopadowego, z cytatem kolędy Lulajże, Jezuniu w części środkowej.

Ballady

Mówi się, że 4 ballady Chopina: g-moll op. 23, F-dur op. 38, As-dur op. 47 (jedyna z „optymistycznym” zakończeniem) i f-moll op. 52 powstały pod wrażeniem lektury ballad Adama Mickiewicza, lecz nie znaleziono na to dowodów. Ewentualne pokrewieństwo z poezją

co najwyżej zdradza narracyjny rodzaj dramaturgii. Dwa tematy przekształcane są na wzór perypetii w opowieściach poetyckich, po czym efektowna koda przynosi „rozwiązanie”, odległe jednak od jakiejkolwiek apoteozy.

Etiudy

Ukończone zostały dwa cykle etiud: op. 10 i op. 25. Zgodnie z nazwą (fr. étude = studium, ćwiczenie) są one utworami pedagogicznymi i mają służyć doskonaleniu techniki pianistycznej. Ale po raz pierwszy w historii tego gatunku nie są to "nudne ćwiczenia", którymi zamęczano pokolenia początkujących pianistów. Każda etiuda Chopinowska to arcydzieło. Jedną z najbardziej znanych jest, zamykająca opus 10, etiuda c-moll, zwana „rewolucyjną”.

Preludia

24 Preludia op. 28 powstały jako symboliczny hołd złożony Janowi Sebastianowi Bachowi, którego muzykę Chopin cenił. Są wyraźnym nawiązaniem do Das Wohltemperierte Klavier, napisanym również we wszystkich 24 tonacjach dur i moll.

Sonaty

Spośród 3 sonat fortepianowych najpopularniejsza jest Sonata b-moll, której trzecia część, Marsz żałobny, grywany jest dzisiaj podczas pogrzebów, w rozmaitych transkrypcjach.

Koncerty

Powstały dwa koncerty na fortepian i orkiestrę: f-moll op. 21 z 1829 r. i e-moll op. 11 z 1830 r. – oba z pierwszego okresu twórczości, pisane jeszcze w Polsce, osadzone w formie klasycznej.

Inne

Chopin skomponował kilkanaście pieśni na głos z fortepianem, Trio fortepianowe oraz Sonatę wiolonczelową.

W Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu znajduje się największa polska kolekcja fortepianów.

W Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku znajduje się największa kolekcja polskich fortepianów i pianin wyprodukowanych w latach 1820–1939 w fabrykach w Kaliszu, Warszawie, Radomiu, Łodzi, Krakowie i Królewcu (kolekcja powstała dzięki wieloletnim staraniom prof. Beniamina Vogla i dyrektora muzeum Romana Hauka).
Johann Sebastian Bach nie napisał żadnego oryginalnego utworu na fortepian.
Największy koncertowy fortepian świata (ustanowienie rekordu Guinessa miało miejsce 30.12.2010 w związku z dwusetną rocznicą urodzin Fryderyka Szopena) znajduje się w Polsce, w Szymbarku. Nazywa się "Stolëmówi Klawér", waży 1,8 tony i ma wymiary 6 m długości, 2,5 m szerokości i 1,87 m wysokości. Poprzedni rekord wielkości fortepianu przypisuje się Adrianowi Mannowi z Nowej Zelandii, który będąc nastolatkiem zbudował instrument o długości 5,7 metra.
Największa na świecie kolekcja miniaturowych fortepianów znajduje się w USA. Jest to Bob Pierce Miniature Piano Collection.
Bob Pierce "Mr. Piano" (ur. lipiec 1913, zm. kwiecień 1995) był znanym amerykańskim kolekcjonerem i znawcą fortepianów. Wydał m.in. katalog zawierający numery seryjne firm fortepianowych z całego świata "Pierce Piano Atlas". W 1997 r. ukazało się jego 10 wydanie.

Fryderyk Chopin

Strony

wtorek, 1 marca 2011

. Zdjęcia związane z Chopinem .

wtorek, 22 lutego 2011

. Fryderyk Chopin - twórczość .

. Ciekawostki .

wtorek, 8 lutego 2011

. Sztuka gry na fortepianie .